Φέτος συμπληρώνονται 22 χρόνια από τις 8 Γενάρη 1991, όταν δολοφονήθηκε στην Πάτρα ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας. Μέλος του ΕΑΜ (Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο), μαθηματικός, 38 ετών, αγωνιστής εκπαιδευτικός. ΟΛΜΕ και ΔΟΕ καλούν τους εκπαιδευτικούς στην Εκδήλωση Μνήμης την Τετάρτη, 9/1/2013, στις 6 μ.μ., έξω από το Σχολικό Συγκρότημα «Ν.Τεμπονέρα», στα Ψηλά Αλώνια, στην Πάτρα.
Το ιστορικό της δολοφονίας, από το sansimera.gr, που φωτίζει, ιδίως για όσους δεν τις έζησαν από πρώτο χέρι, τις ευρύτερες συνθήκες. Μες στη φωτιά ενός πολύμηνου αγώνα φοιτητών και μαθητών, το μακρύ χέρι του κράτους οπλίζεται και σκοτώνει έναν αγωνιστή:
Ο Νίκος Τεμπονέρας (1953 - 1991) ήταν καθηγητής μαθηματικών σε Λύκειο της Πάτρας και στέλεχος του Εργατικού Αντιμπεριαλιστικού Μετώπου (ΕΑΜ). Το όνομά του έγινε γνωστό στο πανελλήνιο, όταν σκοτώθηκε από μέλη της ΟΝΝΕΔ, έπειτα από συμπλοκή σε Λύκειο της Πάτρας, κατά τη διάρκεια των μαθητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 1990 - 1991.
Στα τέλη του 1990 τη χώρα κυβερνούσε η Νέα Δημοκρατία, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Υπουργό Παιδείας τον Βασίλη Κοντογιαννόπουλο. Ο χώρος της Παιδείας βρισκόταν σε αναβρασμό, εξαιτίας της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που προωθούσε η κυβέρνηση. Με το πολυνομοσχέδιο που θα έφερνε στη Βουλή ρυθμίζονταν θέματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατάργηση αδικαιολόγητων απουσιών, επιβολή «ομοιόμορφης» ενδυμασίας και «πειθαρχικού ελέγχου» της εξωσχολικής ζωής, επανακαθιέρωση προσευχής, έπαρσης της σημαίας και εκκλησιασμού) και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, περικοπές κοινωνικών παροχών σε φοιτητές κ.ά.). Το 70% των σχολείων βρισκόταν υπό κατάληψη, ενώ καθημερινό φαινόμενο ήταν οι διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις της χώρας.
Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και πολιτικά οξυμένη, με την κυβέρνηση να δέχεται τα πυρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης. Αγανακτισμένοι γονείς και κάποια δυναμικά στελέχη της νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας ζητούσαν τον τερματισμό των καταλήψεων, έστω και δια της βίας. Γύρω στις 10:30 μ.μ. της 8ης Ιανουαρίου 1991, μέλη της ΟΝΝΕΔ προσπάθησαν να ανακαταλάβουν το 3ο Γυμνάσιο - Λύκειο Πάτρας. Κατά τη διάρκεια συμπλοκής που επακολούθησε βρέθηκε νεκρός, χτυπημένος με σιδερολοστό στο κεφάλι, ο καθηγητής του σχολείου Νίκος Τεμπονέρας, που είχε προστρέξει να βοηθήσει τους καταληψίες μαθητές του.
Την επομένη, ο Υπουργός Παιδείας Βασίλης Κοντογιαννόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του και θεωρήθηκε από τον Τύπο ως το εξιλαστήριο θύμα της κυβέρνησης για την εκτόνωση της κρίσης. Νωρίτερα, είχε κατηγορηθεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας Τεμπονέρα. (Τα επόμενο χρόνια, όταν η υπόθεση είχε καταλαγιάσει, ο Βασίλης Κοντογιαννόπουλος προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ και αναδείχθηκε στέλεχος των κυβερνήσεων Σημίτη). Στη θέση του στο Υπουργείο Παιδείας τοποθετήθηκε ο Γιώργος Σουφλιάς, ο οποίος ανακοίνωσε την απόσυρση όλων των επίμαχων νομοθετημάτων και την έναρξη διαλόγου για την παιδεία «από μηδενική βάση».
Στο αστυνομικό μέρος της υπόθεσης, ως δράστες της δολοφονίας Τεμπονέρα κατηγορήθηκαν ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας και δημοτικός σύμβουλος Ιωάννης Καλαμπόκας, και το μέλος της τοπικής ΟΝΝΕΔ Αλέκος Μαραγκός. Συνελήφθησαν και οι δύο και προφυλακίστηκαν.
Στις 10 Ιανουαρίου 1991 πραγματοποιήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, στο οποίο πήραν μέρος γύρω στα 100.000 άτομα. Ήταν επεισοδιακό και είχε τραγική κατάληξη. Από τις συγκρούσεις ΜΑΤ και διαδηλωτών έπιασε φωτιά το πολυκατάστημα «Κάπα-Μαρούσης» στην Πανεπιστημίου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο τέσσερις άνθρωποι. Την πυρκαϊά προκάλεσε ένα καπνογόνο που ρίχτηκε από τους αστυνομικούς. Τις επόμενες μέρες η κατάσταση άρχισε να ομαλοποιείται και από την πυροσβεστική πολιτική Σουφλιά. Οι μαθητές ξαναγύρισαν στα μαθήματά τους στις 13 Ιανουαρίου.
Στο δικαστικό μέρος της υπόθεσης Τεμπονέρα, ο Αλέκος Μαραγκός απαλλάχθηκε με βούλευμαγια τη δολοφονία του καθηγητή και στο εδώλιο κάθισε ως βασικός αυτουργός ο Ιωάννης Καλαμπόκας. Η δίκη του διάρκεσε σχεδόν ένα χρόνο (22 Ιουνίου 1992 - 9 Μαρτίου 1993) και έγινε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Βόλου. Πρωτοδίκως καταδικάσθηκε σε ισόβια για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, χωρίς να του αναγνωρισθεί κανένα ελαφρυντικό.
Λίγους μήνες αργότερα έγινε η δίκη του σε δεύτερο βαθμό (7 Δεκεμβρίου 1993 - 19 Απριλίου 1994) ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Λάρισας. Οι δικαστές του αναγνώρισαν ελαφρυντικά και τον καταδίκασαν σε κάθειρξη 17 ετών και τριών μηνών. Το 1996 άσκησε αναίρεση, προκειμένου να του αναγνωρισθεί το ελαφρυντικό του «βρασμού ψυχικής ορμής», αλλά το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λάρισας (1 Οκτωβρίου 1996 - 17 Οκτωβρίου 1996) δεν του αναγνώρισε και διατήρησε την ποινή 17 ετών και τριών μηνών, η οποία αργότερα μειώθηκε κατόπιν νέας επιμέτρησης στα 16 χρόνια και 9 μήνες. Στις 2 Φεβρουαρίου 1998 αφέθηκε ελεύθερος, αφού εξέτισε τα 3/5 της ποινής του. Μέχρι σήμερα ισχυρίζεται ότι είναι αθώος και δράστης της δολοφονίας Τεμπονέρα ο συναγωνιστής του στην ΟΝΝΕΔ, Αλέκος Μαραγκός.
Το 3ο Λύκειο Πάτρας, τόπος του φονικού, φέρει το όνομα του Νίκου Τεμπονέρα.
Βίντεο με μερικά από τα γεγονότα της εποχής μετά τη δολοφονία:
Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και πολιτικά οξυμένη, με την κυβέρνηση να δέχεται τα πυρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης. Αγανακτισμένοι γονείς και κάποια δυναμικά στελέχη της νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας ζητούσαν τον τερματισμό των καταλήψεων, έστω και δια της βίας. Γύρω στις 10:30 μ.μ. της 8ης Ιανουαρίου 1991, μέλη της ΟΝΝΕΔ προσπάθησαν να ανακαταλάβουν το 3ο Γυμνάσιο - Λύκειο Πάτρας. Κατά τη διάρκεια συμπλοκής που επακολούθησε βρέθηκε νεκρός, χτυπημένος με σιδερολοστό στο κεφάλι, ο καθηγητής του σχολείου Νίκος Τεμπονέρας, που είχε προστρέξει να βοηθήσει τους καταληψίες μαθητές του.
Την επομένη, ο Υπουργός Παιδείας Βασίλης Κοντογιαννόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του και θεωρήθηκε από τον Τύπο ως το εξιλαστήριο θύμα της κυβέρνησης για την εκτόνωση της κρίσης. Νωρίτερα, είχε κατηγορηθεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας Τεμπονέρα. (Τα επόμενο χρόνια, όταν η υπόθεση είχε καταλαγιάσει, ο Βασίλης Κοντογιαννόπουλος προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ και αναδείχθηκε στέλεχος των κυβερνήσεων Σημίτη). Στη θέση του στο Υπουργείο Παιδείας τοποθετήθηκε ο Γιώργος Σουφλιάς, ο οποίος ανακοίνωσε την απόσυρση όλων των επίμαχων νομοθετημάτων και την έναρξη διαλόγου για την παιδεία «από μηδενική βάση».
Στο αστυνομικό μέρος της υπόθεσης, ως δράστες της δολοφονίας Τεμπονέρα κατηγορήθηκαν ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας και δημοτικός σύμβουλος Ιωάννης Καλαμπόκας, και το μέλος της τοπικής ΟΝΝΕΔ Αλέκος Μαραγκός. Συνελήφθησαν και οι δύο και προφυλακίστηκαν.
Στις 10 Ιανουαρίου 1991 πραγματοποιήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, στο οποίο πήραν μέρος γύρω στα 100.000 άτομα. Ήταν επεισοδιακό και είχε τραγική κατάληξη. Από τις συγκρούσεις ΜΑΤ και διαδηλωτών έπιασε φωτιά το πολυκατάστημα «Κάπα-Μαρούσης» στην Πανεπιστημίου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο τέσσερις άνθρωποι. Την πυρκαϊά προκάλεσε ένα καπνογόνο που ρίχτηκε από τους αστυνομικούς. Τις επόμενες μέρες η κατάσταση άρχισε να ομαλοποιείται και από την πυροσβεστική πολιτική Σουφλιά. Οι μαθητές ξαναγύρισαν στα μαθήματά τους στις 13 Ιανουαρίου.
Στο δικαστικό μέρος της υπόθεσης Τεμπονέρα, ο Αλέκος Μαραγκός απαλλάχθηκε με βούλευμαγια τη δολοφονία του καθηγητή και στο εδώλιο κάθισε ως βασικός αυτουργός ο Ιωάννης Καλαμπόκας. Η δίκη του διάρκεσε σχεδόν ένα χρόνο (22 Ιουνίου 1992 - 9 Μαρτίου 1993) και έγινε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Βόλου. Πρωτοδίκως καταδικάσθηκε σε ισόβια για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, χωρίς να του αναγνωρισθεί κανένα ελαφρυντικό.
Λίγους μήνες αργότερα έγινε η δίκη του σε δεύτερο βαθμό (7 Δεκεμβρίου 1993 - 19 Απριλίου 1994) ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Λάρισας. Οι δικαστές του αναγνώρισαν ελαφρυντικά και τον καταδίκασαν σε κάθειρξη 17 ετών και τριών μηνών. Το 1996 άσκησε αναίρεση, προκειμένου να του αναγνωρισθεί το ελαφρυντικό του «βρασμού ψυχικής ορμής», αλλά το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λάρισας (1 Οκτωβρίου 1996 - 17 Οκτωβρίου 1996) δεν του αναγνώρισε και διατήρησε την ποινή 17 ετών και τριών μηνών, η οποία αργότερα μειώθηκε κατόπιν νέας επιμέτρησης στα 16 χρόνια και 9 μήνες. Στις 2 Φεβρουαρίου 1998 αφέθηκε ελεύθερος, αφού εξέτισε τα 3/5 της ποινής του. Μέχρι σήμερα ισχυρίζεται ότι είναι αθώος και δράστης της δολοφονίας Τεμπονέρα ο συναγωνιστής του στην ΟΝΝΕΔ, Αλέκος Μαραγκός.
Το 3ο Λύκειο Πάτρας, τόπος του φονικού, φέρει το όνομα του Νίκου Τεμπονέρα.
Βίντεο με μερικά από τα γεγονότα της εποχής μετά τη δολοφονία:
Μια ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι ότι η τοπική οργάνωση της ΟΝΝΕΔ στήριξε με θέρμη τον καταδικασθέντα ως δολοφόνο του Ν. Τεμπονέρα. Ενδεικτικές οι φωτό της εποχής, από τη σελίδαenpatrais.gr που δείχνουν τον Καλαμπόκα εν μέσω «συναγωνιστών» του:
ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΟΛΜΕ ΚΑΙ ΔΟΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ, ΤΕΤΑΡΤΗ 9/1/2013
Παραθέτουμε το φετινό κάλεσμα της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ για τη φετινη εκδήλωση μνήμης και την πορεία στην Πάτρα, αύριο, :
Κ Α Λ Ε Σ Μ Α
Τα Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ
καλούν όλους τους εκπαιδευτικούς
να συμμετάσχουν στην Εκδήλωση Μνήμης
για τον Νίκο Τεμπονέρα,
που θα πραγματοποιηθεί
την Τετάρτη, 9/1/2013, στις 6 μ.μ.,
έξω από το Σχολικό Συγκρότημα «Ν.Τεμπονέρα»,
στα Ψηλά Αλώνια, στην Πάτρα.
Θα ακολουθήσει πορεία στο κέντρο της πόλης.
Ο ΝΙΚΟΣ ΤΕΜΠΟΝΕΡΑΣ ΖΕΙ ΣΤΟ ΔΙΑΡΚΗ ΑΓΩΝΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ,
ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.
ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΜΑΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ – Ε.Ε. – Δ.Ν.Τ.
Τα Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ
Γράμμα στον Νίκο Τεμπονέρα
Νίκο, 22 χρόνια μετά τη στυγερή δολοφονία σου, σου γράφουμε από την παγωμένη Ελλάδα.
Τη χώρα μας, που υποχρεώθηκε σε αέναη λιτότητα με τις εντολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Τη χώρα μας, που αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη ανθρωπιστική κρίση, αποτέλεσμα των τροϊκανών πολιτικών των συνεχών περικοπών στα κοινωνικά αγαθά και του ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου.
Τη χώρα στην οποία η νομιμότητα έχει αντικατασταθεί από το δίκαιο των ισχυρών, τα οικονομικά συμφέροντα και την παραγωγή πράξεων νομοθετικού περιεχομένου.
Δεν υπάρχει καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση αυτής της πολιτικής, γι’ αυτό και πρέπει να ανατραπεί χωρίς καθυστέρηση.
Νίκο,
Η θυσία σου είναι οδηγός μας όλα αυτά τα χρόνια.
Σε αισθανόμαστε δίπλα μας, κοντά μας, να κρατάς τη σημαία και τα πανώ του συνδικάτου σου και να μας δίνεις κουράγιο.
«Εδώ θυσιάστηκε για την παιδεία ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας στις 8 Ιανουαρίου 1991» σημειώνεται στην πρόσοψη του μνημείου που στήθηκε στην Πάτρα στη μνήμη σου, έξω από το σχολείο όπου άφησες την τελευταία σου πνοή, χτυπημένος βάναυσα από δολοφονικό χέρι. Πάνω στο μνημείο έχει αποτεθεί ένα ανοιχτό βιβλίο.
Ένα ανοιχτό βιβλίο ήταν και η ίδια η ζωή σου. Ένα βιβλίο όπου μπορούσε να διαβάσει κανείς το ίδιο ευδιάκριτα και κατανοητά την αλφαβήτα της γνώσης και την αλφαβήτα του αγώνα. Και ήταν κάτι που το γνώριζαν πιο καλά από οποιονδήποτε άλλον οι μαθητές και οι μαθήτριές σου, καθώς μάθαιναν από αυτό το δικό σου αλφαβητάρι καθημερινά τη λογική σκέψη, την πειθαρχία της μαθηματικής σκέψης αλλά και την αξιοπρέπεια, τη συλλογικότητα, την αλληλεγγύη, τη διεκδίκηση του δίκιου, την αυτοθυσία.
Ακόμα και σήμερα, 22 χρόνια μετά, η σκέψη μας αρνείται πεισματικά να δεχτεί το παράλογο αυτής της εγκληματικής πράξης, αρνείται να συμβιβαστεί με το αναπότρεπτο του πρόωρου χαμού σου.
Νίκο,
Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειαζόμαστε το παράδειγμά σου. Γιατί οι μέρες τούτες βρίσκουν την Ελλάδα σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας της. Η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας είναι απόρροια του καπιταλιστικού συστήματος. Οι πολιτικοί εκφραστές του, η Ε.Ε., το Δ.Ν.Τ. και οι κυβερνήσεις οδηγούν τη χώρα μας σε μεγάλη δοκιμασία.
Με την πολιτική που εφαρμόζουν:
καταργούνται κατακτήσεις και δικαιώματα που χρειάστηκαν πολύχρονοι, σκληροί κοινωνικοί αγώνες για να διασφαλιστούν.
υπονομεύονται και διαλύονται βασικές κοινωνικές υπηρεσίες και δημόσια αγαθά, όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η κοινωνική ασφάλιση.
στη χώρα μας και σε άλλες χώρες μειώνουν τους μισθούς και τις συντάξεις και οδηγούν εργαζομένους κάθε ηλικίας στην υποαπασχόληση και την ανεργία, και τις οικογένειές τους στη φτώχεια και την εξαθλίωση.
ξεπουλιέται εθνικός πλούτος, παραδίδονται στο κερδοσκοπικό κεφάλαιο δημόσιες υπηρεσίες, υποβαθμίζεται και εγκαταλείπεται το περιβάλλον.
Το δημόσιο σχολείο υποβαθμίζεται δραματικά. Οι εκπαιδευτικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 30% τα χρόνια της τρόικας, οι εκπαιδευτικοί εξαθλιώνονται, οι εργασιακές μας σχέσεις διαλύονται. Ως συνέπεια της πολιτικής αυτής, οι κοινωνικές και μορφωτικές ανισότητες διευρύνονται, η εκπαίδευση συρρικνώνεται και υποβαθμίζεται. Μέτρα και υπηρεσίες που δημιουργήθηκαν για να στηρίξουν τη μόρφωση των πιο αδύναμων παιδιών καταργούνται. Η ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση μέσα από το σχολικό βιβλίο και τη σχολική βιβλιοθήκη αμφισβητείται. Οι εκπαιδευτικοί ωθούνται στην οικονομική καχεξία, στην ανεργία, στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις και στην εφεδρεία-απόλυση. Οι γονείς καλούνται να βάλουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, προκειμένου να υλοποιηθεί το νέο σχολείο της αγοράς και των συγχωνεύσεων, που αγωνιωδώς ζητά χορηγούς για να στηριχθεί. Αρκετές οικογένειες – θύματα της κρίσης δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν ακόμα και τη στοιχειώδη σίτιση στα παιδιά τους. Οι μαθητές κρυώνουν γιατί δεν υπάρχει θέρμανση. Η πείνα και η ανέχεια κάνουν αισθητή την παρουσία τους στα προαύλια των σχολείων μας σε καθημερινή βάση. Και το «αυγό του φιδιού» έκανε πλέον απειλητική την εμφάνισή του στους σχολικούς χώρους,
Τώρα είναι ακόμα μεγαλύτερη η ανάγκη, όπως θα έκανες και συ, Νίκο, να κρατήσουμε σταθερά το νήμα των αξιών μας, της ενότητας, της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας, της ανιδιοτέλειας, της ανθρωπιάς.
Τώρα χρειάζεται ακόμα πιο πολύ να ενστερνιστούμε αυτές τις αξίες και να τις καταστήσουμε οδηγό της δικής μας σκέψης και δράσης, οργανώνοντας τον αγώνα μας για μια καλύτερη παιδεία σε μια καλύτερη κοινωνία.
Νίκο, υπόσχεση σου δίνουμε εμείς, οι συνάδελφοί σου, να συνεχίσουμε τον αγώνα για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Είμαστε το 99%, έχουμε το δίκιο με το μέρος μας και θα νικήσουμε.
Τα Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ
http://www.left.gr/article.php?id=20021#.UOwfT8dHAEx.facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου