Σαράντα Νοέμβρηδες μετά.., του Δημήτρη Λαβατσή

40 Νοέμβρηδες μετά, τρείς ομοιότητες και μια μεγάλη διαφορά!

 

Σαράντα Νοέμβρηδες μετά, όπως έγραψε και ένας καλός σύντροφος, είναι πολύς καιρός...

Ωστόσο όσοι  βιώσαμε την εποχή εκείνη και μεγαλώσαμε με τα νοήματά της διαπιστώνουμε μια "περίεργη" ομοιότητα στην ένταση των πλησιαζόντων, τότε και τώρα γεγονότων.

Παρ όλη την μεγάλη μεταξύ τους διαφορά οι δύο Νοέμβρηδες μοιάζουν...

Ομοιότητα 1η: Στην συσσωρευμένη κοινωνική ενέργεια που υφέρπει. Αυτήν που μόνο το εξασκημένο αυτί των ανθρώπων  των κινημάτων μπορεί να ακούσει και να ξεχωρίσει. Αυτήν την κοινωνική ενέργεια που και τότε οι δικτάτορες και τώρα οι δικτατορεύοντες περιφρονούν και χλευάζουν. Τότε μέχρι τις  παραμονές  της 17ης που κατάλαβαν ότι η κατάσταση δεν αστειεύεται. Τώρα: ακόμα οι αλαζόνες την αγνοούν  όταν χλευάζουν την έννοια λαός  όπως φάνηκε με το ξεδιάντροπο γέλιο τους την περασμένη Κυριακή στην Βουλή. Αν χλεύαζαν τον Τσίπρα κατά την συζήτηση της μομφής  θα ήταν μικρό το κακό. Οι αναιδείς όμως χλεύαζαν την κοινωνία μας που υποφέρει γιατί ως αλαζόνες πιστεύουν ότι την έχουν στο χέρι με την δύναμη του εκβιασμού. Τότε εκβίαζαν με την οικονομία των τανκς, τώρα εκβιάζουν με τον οδοστρωτήρα της ανέχειας, και την τρομοκρατία της ανασφάλειας.

Ομοιότητα 2η:Μοιάζουν οι δύο εποχές  στον διχασμό που η ίδια  η εξουσία και τότε και τώρα  ενέτεινε στο έπακρο για να επιβιώσει. Όχι μόνο ως μηχανισμός της, τότε οι στρατιωτικοί και το παρακράτος του εμφυλίου, τώρα τα αφυδατωμένα κόμματα του αστισμού και το παρακράτος των ναζί. Ο διχασμός και τότε και τώρα αφορά τους δύο κόσμους που αναπτύσσονται χωριστά και τότε και τώρα με χάσμα που ολοένα και περισσότερο βαθαίνει. Τότε οι μεγάλες εταιρείες και οι σκανδαλώδεις εργολαβίες, οι εφοπλιστές και η προαγωγή  των ταγματαλητών  της κατοχής και του εμφυλίου σε αστούς δεύτερης γενιάς!  Κι από την άλλη η επαρχία που μαράζωνε και ερήμωνε παρά τα τσάμικα των συνταγματαρχών "στας εθνικάς επετείους και τα εγκαίνια των έργων", τα αστικά κέντρα όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού έβλεπε τον πλούτο που παρήγαγε να γίνεται καλοπέραση των αφεντικών ενώ αυτή (η πλειοψηφία) συνέχιζε να φυτοζωεί, ελπίζοντας στα εμβάσματα από τα ανθρακωρυχεία του Βελγίου, τις φάμπρικες της Γερμανίας, τους ναυτικούς που τους έτρωγε η λαμαρίνα στους 5 ωκεανούς  προς δόξαν της ελληνικής ναυτιλίας.

Σήμερα από τη μια οι σουσούδες  και οι σουσούδοι, η  κατανάλωση των ειδών πολυτελείαςορισμένων στρωμάτων που φροντίζουν να μην το πολυδείχνουν. Αλλά οι στατιστικές είναι αποκαλυπτικές. Τα τελευταία τριάμισι χρόνια τω μνημονίων   η συσσώρευση πλούτου της μειοψηφίας  είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Είμαστε πρώτοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην πόλωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Η αποστολή  κεφαλαίων και κερδών σε «ασφαλείς από την κοινωνική απαίτηση για φορολογία» προορισμούς μεγαλύτερη από ποτέ. Αλλά και οι εσωτερικές ευκαιρίες που καραδοκούν για τους κατόχους χρήματος πολλές :με αρπαγές σπιτιών(αρπαγή του παρελθόντος μας), με αρπαγή εργασίας, με αρπαγή της αποζημίωσης του απολυόμενου(νομότυπα αφού φρόντισαν οι νομοθετούντες να τις μειώσουν πάνω από 50%),κλέβουν το παρόν. Με αρπαγή του μέλλοντος των παιδιών μας εφόσον συνηθίσουμε και αποδεχθούμε την ζούγκλα ως κανονικότητα.. Οι ευκαιρίες πολλές για τους σύγχρονους μαυραγορίτες που έθρεψαν οι πολιτικές των μνημονιακών .

Από την άλλη σήμερα: 30% ανεργία,( 60% στους νέους)  .Και από αυτούς που ακόμη εργάζονται τα μισά ένσημα κλέβονται και περίπου στους μισούς ο μισθός καθυστερεί από 1 έως 10 μήνες!

Ομοιότητα 3^η:Μοιάζουν οι δύο εποχές και στο χάσμα της γλώσσας: Δύο γλώσσες χωριστά. Που δεν μπορούν «να ακούνε, δεν καταλαβαίνουν»  η μία την άλλη.

Τότε οι ελληνικούρες των συνταγματαρχών και οι καθαρεύουσα των σκοταδιστών εξυπηρετούσαν την εξουσία. Και η ποίηση κυνηγιόταν ακόμη και στο πρόσωπο του συντηρητικού νομπελίστα μας του Σεφέρη! Όπως  βεβαίως και οι μουσικές  του Θεοδωράκη, αλλά και ο Μάνος που θεωρούνταν συνοδοιπόρος των κομμουνιστών! και οι ευαισθησίες των ανθρώπων, και η μνήμη της ιστορίας και  οι κλασσικοί ,ακόμη και ο Παλαμάς για τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου». Οι συνταγματάρχες φοβόντουσαν δικαίως κάθε επανανοηματοδότηση κάθε δημιουργίας.

Και υπήρχε η γλώσσα της νεανικής αισθητικής, οι μπουάτ, οι νέες μουσικές, η άνοιξη  των βιβλίων που βγάζανε με μεράκι και κίνδυνο διάφοροι νέοι εκδότες των δύο, τριών ή πέντε βιβλίων. Ο  κινηματογράφος, το θέατρο! Μια πολιτιστική άνθιση που τρέλαινε τους  τότε ουγκ! Υπήρχε το αίτημα της ευαισθησίας. Και η δύναμη της ευαισθησίας που κυνηγιόταν από τον κάθε ασφαλίτη. Λυσσασμένα και αναποτελεσματικά!

Σήμερα: Η γλώσσα των αριθμών από τους Στουρνάρες και διάφορους κομπογιαννίτες της κυρίαρχης οικονομικής θεωρίας, η αφρίζουσα γλώσσα των συνταγματαρχών της σήμερον, των συστημικών δημοσιογράφων συναντιέται με τα «ιδανικά» των παλιών ταγματαλητών. Την κονόμα τους την βαφτίζουνε πατρίδα! Μιλάνε για πατρίδα οι εκμεταλλευτές μας. Μιλάνε μια γλώσσα "κόντρα" στην ανθρώπινη υπόστασή μας, μια γλώσσα που χλευάζει  την ανάγκη του άνεργου του άστεγου ,του ταπεινωμένου, του πρόσφυγα, του μετανάστη, του αυριανού απολυμένου, του γέροντα,  του ματαιωμένου, του ερημωμένου. του άρρωστου, του παιδιού! Μιλάνε γλώσσα θανάτου.

Η γλώσσα μας ; ανιχνεύει τα μονοπάτια της σε κατακερματισμένα τραγούδια

 σε ατελή συνθήματα, σε σιωπές γεμάτες πόνο, σε μικρές κινήσεις και ομάδες ανθρώπων που υπερβαίνουν  τις ανάγκες τους για να μιλήσουν για το δίκιο του διπλανού τους που δεν έχει φωνή. Για το νόημα του δικαίου ,για την ομορφιά του.

Η γλώσσα μας κοπιάζει να δημιουργηθεί με τόσο πόνο .Δυσκολεύεται να φτιάξει τραγούδια της χαράς. Αλλά ήδη δημιουργεί οργισμένα συνθήματα ανθρωπιάς.

Ας τα προσέχουν οι κρατούντες: σαράντα Νοέμβρηδες είναι πολλοί και συσσωρεύθηκε πολλή ενέργεια που γυρεύει να ξεσπάσει:

Το 73  "Το Πολυτεχνείο δεν ήτανε γιορτή,

                                                                     ήτανε αγώνας και πάλη ταξική.»

                                                          

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΦΟΡΑ                                                                                                                    Αν το 73 η συμπιεσμένη κοινωνική ενέργεια μπόρεσε να ανατρέψει τον συσχετισμό δύναμης και να οδηγήσει σε κατάρρευση την χούντα διαψεύδοντας τους ρεαλιστές της εποχής, η καθεστωτική αλλαγή δεν έγινε κατορθωτό να οδηγήσει σε ανατροπή του συστήματος. Οι αντοχές του καπιταλισμού ,η δυνατότητα εκσυγχρονισμού του με την αύξηση της παραγωγικότητας αλλά και την επέκταση των αγορών μέσω παραχωρήσεων που "άντεχε" το δυσθεώρητου ύψους ποσοστό καπιταλιστικού κέρδους στην Ελλάδα,(λελογισμένη αναδιανομή εισοδήματος) έδωσαν την δυνατότητα στον ελληνικό αστισμό να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων απέναντι σε ένα εργατικό κίνημα που δεν ξεπερνούσε τον διεκδικητισμό και την πολιτική του εκπροσώπηση που αδυνατούσε να χαράξει μια αξιόπιστη πολιτική πρόταση ανατροπής. Επιπλέον οι  αδυναμίες του υπαρκτού σοσιαλισμού, ουσιαστικά η ήττα  της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης από την σταλινική αντεπανάσταση μετά τον θάνατο του Λένιν, δεν δικαίωναν το κομμουνιστικό πρόταγμα στην συνείδηση του πολίτη των δυτικών κοινωνιών που επιπλέον  μπουκωνόταν με τον μαζικό καταναλωτισμό μετά το 1960. Ο καπιταλισμός είχε μέλλον και στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο: μετά το 1980- στην Ελλάδα μετά το 1992- μέσω του δανεισμού του μέλλοντός μας μπορούσαμε να αγοράζουμε περισσότερα από όσα πληρωνόμαστε(ας το προσέξουμε αυτό: δεν  καταναλώναμε περισσότερα από την παραγωγή μας αλλά από το εισόδημά μας-δεν μπορούμε να καταναλώνουμε κάτι που δεν έχει παραχθεί εκτός κι αν πιστεύουμε ότι βρέχει... αυτοκίνητα).Ο καπιταλισμός της πιστωτικής επέκτασης έδινε την δυνατότητα  ευημερίας κατά τα πρότυπα του βεβαίως και τις αξίες του σε ευρύτατα τμήματα των από κάτω τάξεων

Και ύστερα ήρθε η κρίση: Από το 2008 ο τρόπος αυτός αναπαραγωγής των καπιταλιστικών κοινωνιών μπαίνει σε οξύτατη κρίση. Πέντε χρόνια μετά η κρίση αυτή, που από πολλούς μελετητές θεωρείται πιο μεγάλη και από αυτήν του 1929,  μπορεί να υπόσχεται μόνον δάκρυα και στερήσεις και αίμα για την πλειοψηφία του πληθυσμού. Αν ο Θατσερισμός πρότεινε την ατομική ευημερία   ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα υπόσχεται  την γενικευμένη  φτώχεια στον κόσμο της εργασίας. Ο κόσμος της εργασίας δεν μπορεί να ελπίζει σε τίποτα άλλο από την ανατροπή αυτού του τρόπου παραγωγής.

Έτσι λοιπόν 40 Νοέμβρηδες μετά το 73 μπορούμε να μαθαίνουμε και από τις ομοιότητες και από την διαφορά. Το στοίχημα της δημοκρατίας σήμερα δεν έχει νόημα χωρίς το αίτημα και το όραμα ενός άλλου τρόπου κοινωνικής οργάνωσης. Το αίτημα του σοσιαλιστικού δρόμου του 21ου αιώνα παλεύει με το χρώμα των νέων ήχων με την μουσική των μεγάλων αφηγήσεων που έχει ανάγκη η ανθρωπότητα για να προχωρήσει. Και η γλώσσα που θα παραχθεί ,τα νέα συνθήματα πιο σκληρά πιο απαιτητικά πιο ανθρώπινα θα αποδώσουν τα Πολυτεχνεία της τωρινής εποχής. Κανένας μας δεν ξέρει που και πότε θα προκύψουν. Η κοινωνική δυναμική είναι ανεξάρτητη από την βούληση των κυρίαρχων  αλλά και των κυριαρχούμενων. Όσο όμως οι κυρίαρχοι προσπαθούν να εμποδίσουν την κοινωνική εξέλιξη-μάταιο όσο και να εμποδίζεις την άνοιξη!- τόσο  εμείς έχουμε το όμορφο καθήκον να προετοιμάζουμε την επιτάχυνση  και τα Επαναστατικά της άλματα

                                                                    

     15/11/2013

                                                          Δημήτρης Λαβατσής

                                                             Μέλος της Ν.Ε  του ΣΥΡΙΖΑ  Χίου