Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ «Ε» ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ, ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΟΙ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ

«Δεν υπάρχει η ψυχή που υπήρχε κάποτε»...

Συνέντευξη στον Νίκο Ρουμπή

Λατρεύει την ελληνική επαρχία και τις παραδόσεις και γίνεται η φωνή όσων αρνούνται πεισματικά να προσαρμοστούν στη «νέα τάξη πραγμάτων» αφού δηλώνει «οπαδός της αποανάπτυξης». Είναι ένας άνθρωπος που έχει αναγάγει σε επάγγελμα την επικοινωνία με γέροντες ανθρώπους, και πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού αυτοί αποτελούν τους ήρωες των βιβλίων του. Ο λόγος για τον συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη, ο οποίος πρόσφατα μπήκε στα σαράντα του και στόχος του, όπως μας είπε, είναι «να ζήσει σαν πουλί, αφήνοντας όσο το δυνατόν λιγότερο άσχημο αποτύπωμα στον πλανήτη». Τα βιβλία του είναι ψυχογραφικά και παραστατικά του παλιού ελληνικού τρόπου ζωής, του οποίου δηλώνει θαυμαστής και παρατηρητής συνάμα. Η Βολισσός Χίου είναι ο μόνιμος τόπος κατοικίας του, εκεί όπου ζει μια ζωή διαφορετική από αυτή ενός σύγχρονου ανθρώπου, απομακρυσμένος από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η χριστουγεννιάτικη «Ε» φιλοξενεί αυτή τη γιορτινή μέρα συνέντευξη με τον Γιάννη Μακριδάκη, ο οποίος μας μίλησε για τα Χριστούγεννα του τότε και του τώρα αλλά και γενικότερα για το σύγχρονο τρόπο ζωής που αλλοιώνει τους ανθρώπους και τη «χαμένη Ελλάδα» που καλούμαστε να ανακαλύψουμε από την αρχή.

* Γιάννη, βρισκόμαστε ανήμερα των Χριστουγέννων σε μια μεγάλη επαρχιακή πόλη όπως η Λάρισα. Εσύ είσαι ένας άνθρωπος που γνωρίζεις και αγαπάς την επαρχία. Πόσο έχει αλλάξει η γιορτή των Χριστουγέννων από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή;

- «Προσωπικά γνωρίζω καλύτερα τις παραδόσεις της Χίου. Οι άνθρωποι τα παλιότερα χρόνια περίμεναν πως και πως τα Χριστούγεννα, όλοι οι φούρνοι του χωριού δούλευαν πυρετωδώς, είχαν επίσης και τα ονομαστά «χοιροσφάγια». Πάντα στις γιορτές των Χριστουγέννων η κάθε οικογένεια έσφαζε από ένα χοίρο, τον τηγάνιζαν και κρατούσαν το κρέας μέσα σε γυάλες για να το τρώνε όλο το χρόνο. Μόνο τα Χριστούγεννα έσφαζαν και κρατούσαν το κρέας εκείνου του χοίρου για όλη τη χρονιά. Τρώγανε χοιρινό μια φορά στο τόσο, γενικά ήταν άλλα σκαριά ανθρώπων. Ενώ τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά, τα χωριά και οι επαρχιακές πόλεις έχουν γίνει κακέκτυπα της πρωτεύουσας. Τα χωριά είναι έρημα πλέον, προχθές άκουγα τους γέροντες του Βολισσού να συζητάνε στο καφενείο και να μνημονεύουν εποχές όταν τα χωράφια και τα βουνά ήταν γεμάτα με κόσμο τέτοιες γιορτινές μέρες. Τώρα όλα έχουν εγκαταλειφθεί, έχουν γίνει ζούγκλες. Όπως και να ‘χει, δεν υπάρχει η ψυχή που υπήρχε παλιά, δεν το βιώνει ο κόσμος όπως κάποτε γιατί οι απολαύσεις έχουν γίνει πιο εύκολες ενώ παλιά απόλαυση ήταν οι γιορτές. Ήταν μια ευκαιρία για να ξεδώσει ο κόσμος από τη σωματική κόπωση που κατέβαλε για να κερδίσει τη ζωή του. Τώρα, όσο «προοδεύσαμε» τα πράγματα απομυθοποιήθηκαν και δεν τα ζούμε με το μεγαλείο με το οποίο τα ζούσαμε τότε. Έχουμε χάσει πολύ σε πρωτογενείς γνώσεις, βασικές για να ζήσουμε».ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ...

* Αυτές τις γνώσεις στις οποίες αναφέρθηκες, θα ήθελα να τις συνδέσω με την ελληνικότητα. Μπορούμε να βρούμε αυτή τη χαμένη ελληνικότητα μέσα από τέτοιες γιορτές; Είναι μια ευκαιρία;

- «Νομίζω ότι η ευκαιρία είναι γενικότερα στην κρίση και όχι μόνο στα Χριστούγεννα. Πιο συγκεκριμένα, η τελευταία μας ευκαιρία είναι οι γέροντες που ζουν στα χωριά και που έχουν τις γνώσεις στις οποίες αναφερθήκαμε και που μπορούν να μας τις μεταδώσουν για να επιστρέψουμε σε αυτό που είπες ελληνικότητα. Διότι η Ελλάδα ήταν μια χώρα ανθρώπων όπου ο λόγος τους ήταν συμβόλαιο, ήταν μια χώρα ανθρώπων που δεν χρειάζονταν χαρτιά και υπογραφές. Αυτό ισχύει ακόμα στα χωριά μας, αν και τείνει να εκλείψει, υπάρχουν όμως οι τελευταίοι εκφραστές αυτής της ντομπροσύνης. Αυτό το πράγμα έχει χαθεί, είμαστε όλοι δέσμιοι συμβολαίων και μιας φτιαχτής πραγματικότητας».

* Κάνοντας το συνήγορο του διαβόλου, πιστεύεις ότι το να εκμεταλλευτούμε τις γνώσεις του παρελθόντος για να εξάγουμε συμπεράσματα για τις δικές μας ζωές είναι ένα εφικτό και ρεαλιστικό σενάριο;

- «Εγώ νομίζω ότι είναι εφικτό αλλά η ιδανική λύση είναι ο συγκερασμός της τεχνολογικής προόδου με τις παλιές γνώσεις. Σαν σύγχρονοι άνθρωποι των πόλεων έχουμε αφεθεί να ακολουθούμε μόνο την τεχνολογική πρόοδο. Αν αυτή τη συνδυάζαμε με την παράδοσή μας, θα κάναμε θαύματα. Δεν είναι δύσκολο να γίνει, αρκεί να ξαναγυρίσουμε στις επιπτώσεις των πράξεών μας από τις οποίες έχουμε απομακρυνθεί. Κάθεται πια ο άνθρωπος μέσα σε ένα διαμέρισμα στη Λάρισα για παράδειγμα και πατάει ένα διακόπτη για να ανάψει το φως. Η κίνηση αυτή όμως έχει μια επίπτωση κάπου, στην Πτολεμαΐδα. Δεν το βλέπει. Αύριο αυτή η κίνηση θα έχει μια επίπτωση στα νησιά μας τα οποία σχεδιάζουν να τα κάνουν εργοστάσια με τα αιολικά πάρκα».

* Γιατί έγινε η επαρχία «νεκροταφείο ελεφάντων» όπως την έχεις χαρακτηρίσει;

- Νεκροταφείο ελεφάντων έχουν γίνει οι μικρές πόλεις-κακέκτυπα που αναφέραμε πριν γιατί σ’ αυτές είτε κατοικούν μόνο άνθρωποι μεγάλης ηλικίας είτε οι νέοι που επιστρέφουν πίσω έχουν μια νοοτροπία αστού (η δουλίτσα μου, το σπίτι μου) και δεν μπαίνουν καθόλου σε αναζητήσεις.ΠΛΟΥΣΙΟΙ... ΧΩΡΙΣ ΛΕΦΤΑ

* Πώς γίνεται να είμαστε πλούσιοι χωρίς λεφτά;

- Μπορούμε να είμαστε πλούσιοι χωρίς λεφτά αν κοιτάξουμε τη ζωή όπως ήταν παλιά, όταν οι παππούδες μας όντως ήταν πλούσιοι χωρίς λεφτά. Εγώ αισθάνομαι πλούσιος μόνο και μόνο επειδή έχω σπόρους. Το χρήμα και η οικονομική κατάσταση είναι φτιαχτά, η εργασία και η ανεργία είναι εντελώς ψεύτικα και η άποψη ότι είμαι άνεργος επειδή δεν βρίσκω δουλειά είναι μια τέλεια πλάνη. Εννοώ ότι όποιος θέλει να δουλέψει δουλεύει, είμαστε άνθρωποι με χέρια και μυαλό και μπορούμε να κερδίσουμε τη ζωή μας. Δεν είναι ανάγκη να είμαστε νοικιασμένοι σε ένα σύστημα για να έρθει το τέλος του μήνα, να πάρουμε ένα μισθό για να έχουμε λεφτά να αγοράσουμε να φάμε.

* Στα βιβλία σου περιγράφεις έναν άλλο τύπο ανθρώπου ο οποίος μοιάζει να είναι βγαλμένος είτε από το παρελθόν είτε από το... διάστημα. Όμως είναι άνθρωποι αληθινοί που ζουν και αναπνέουν, πώς το σχολιάζεις αυτό;

- Οι άνθρωποι αυτοί μοιάζουν εξωπραγματικοί στα μάτια των ανθρώπων που ζουν τη ζωή που περιγράψαμε πριν. Όμως αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν και δεν είναι του παρελθόντος, είναι σημερινοί, τους έχω συναντήσει και όλα τα βιβλία μου είναι βιωματικά λόγω αυτών. Γι’ αυτό είπα και πριν ότι υπάρχει μια άλλη Ελλάδα που είναι ακόμα ζωντανή και πρέπει να την ανακαλύψουμε και να μάθουμε από αυτήν. Δεν είναι λοξοί οι άνθρωποι που περιγράφω ούτε προϊόντα της φαντασίας μου.

* Γυρνώντας πάλι στα Χριστούγεννα, ποιο είναι το μήνυμά τους σαν μια παραδοσιακή γιορτή που κάποτε αποτελούσε αφορμή για τους ανθρώπους να έρθουν πιο κοντά;

- Κάποτε, τώρα όμως; Τώρα έρχονται πιο κοντά οι άνθρωποι μόνο σαν οικογένειες, περιχαρακωμένοι μέσα σε ένα σπίτι. Δεν υπάρχει καθόλου συλλογικότητα. Παλαιότερα στόλιζαν όλοι μαζί ένα πεύκο και αυτό ήταν το μοναδικό στο χωριό. Τώρα κάθε σπίτι έχει τα λαμπιόνια του, οι γονείς περιμένουν τα παιδιά να γυρίσουν από πανεπιστήμια ή από δουλειές για να φάνε όλοι μαζί και τέλος. Δεν έχει καμιά διαφορά η ζωή των εορτών με την υπόλοιπη περίοδο του χρόνου. Η μόνη διαφορά είναι τα φανταχτερά στολίδια και η μεγαλύτερη κίνηση στην αγορά. Έχει απομυθοποιηθεί τελείως η γιορτή αυτή όπως και οι υπόλοιπες.

* Κλείνοντας, θα στείλεις μερικές ευχές και σ’ εμάς εδώ στη Λάρισα;

- Οι ευχές είναι οι ίδιες για όλο τον κόσμο. Υγεία να έχουμε και κουράγια γιατί η νέα χρονιά αναμένεται ακόμα πιο δύσκολη και υποψιάζομαι ότι βαδίζουμε σε πολύ τραγικά μονοπάτια.

Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της Λάρισας
http://www.eleftheria.gr/index.asp?cat=7&aid=35338