Προς τον πρέσβη των ΗΠΑ που μας έκανε παρατηρήσεις για τους Τούρκους τουρίστες μας στη Χίο.

Πήγα για πρώτη φορά απέναντι, στην Τουρκία, μόνη μου το 2004.

Την ώρα που ξεκίνησε το βαποράκι για Τσεσμέ τα συναισθήματα μου ήταν ανάμικτα.
Απ΄τη μια η αίσθηση ότι γυρνώ σπίτι μου, απ΄την άλλη μια πικρή νοσταλγία για τόπους των πατεράδων μας "χαμένους" (ο πατέρας μου είναι απ΄την Πόλη αλλά η εικόνα της μικρασίας μου γέννησε ίδια συναισθήματα)
Πατώντας το πόδι μου στα χώματα της Ανατολίας αισθάνθηκα ένα κύμα φιλοξενίας να με αγκαλιάζει παρά την καχυποψία που εκ γενετής μας διδάσκουν να έχουμε στα σχολεία για τους Τούρκους.
Στο Τσεσμέ μας υποδέχτηκαν, στα ελληνικά, τελωνειακοί υπάλληλοι και μας οδήγησαν με συνοπτικές διαδικασίες στα πούλμαν με τελικό προορισμό μας τη Σμύρνη.
Η σύγκριση με την Ελλάδα ήταν συντριπτική σε επίπεδο καθαριότητας ή εξυπηρέτησης.
Μετά από μια μικρή περιήγηση στα Βουρλά , στο σπίτι του Σεφέρη, που διατηρείται ως μικρό μουσείο, φτάσαμε στην πολύβουη Σμύρνη.
Την ώρα που το πούλμαν έτρεχε στην παραλιακή λεωφόρο μια συγκίνηση με πλημμύριζε αφού είναι φτιαγμένη σε επιχωμάτωση του παλιού λιμανιού που βάφτηκε με αίμα χιλιάδων ανθρώπων κατά την μικρασιατική καταστροφή.
Φτάνοντας στο παζάρι μας υποδέχτηκαν δεκάδες κουμανταδόροι για να μας πάνε σε μαγαζιά για ψώνια.Μιλούσαν όλοι ελληνικά.Ο Αχμέτ που με βλέπετε στη φωτό με κέρδισε γιατί δεν με παραζόρισε.Ήταν απόγονος τουρκοκρητικού που έφυγε απ΄την Ελλάδα με την Ανταλλαγή κι ο πατέρας του, του μιλούσε ελληνικά.
Σε όλη τη βόλτα μας δεν έπαυε να μιλά για την Κρήτη που δεν γνώρισε ποτέ για τους έλληνες που είναι οι καλύτεροι άνθρωποι στον κόσμο, πως θέλει να πάει στην Κρήτη να προσκυνήσει στο χωριό του πατέρα του (μου θύμισε εμένα που θέλω να πάω στην Πόλη στη γειτονιά του δικού μου μακαρίτη πατέρα κάποτε)
Η εξυπηρέτηση ήταν ανατολίτικη.
Σε κάθε μαγαζί έπρεπε να κάτσεις, δεν ψωνίζεις όρθια, σου βγάζουν τσάι με λουκούμι και αν δεν ψωνίσεις από κει ο μαγαζάτορας χωρίς πρόβλημα σε πάει ο ίδιος σε άλλο μαγαζί.
Μέσα στην αγορά δεκάδες πεντακάθαρες γάτες βολτάρανε στα κάθε λίγο και λιγάκι πλενόμενα με νερό δρομάκια.
Έπλυνα τα χέρια μου έξω απ το τζαμί, εκεί που πλένονται οι πιστοί, κανείς δεν μου πε λέξη αν και μετά έμαθα ότι είναι προσβολή στη θρησκεία τους.
Έφαγα ενα πεντακάθαρο κεμπάπ και μου φέρανε μετά κέρασμα ένα γλυκό ταψιού με φυστίκι.
Δεν με κλέψανε, δεν με βρίσανε, δεν με αποπήρανε, όλοι έγιναν χαλί να τους πατήσω.
Μάλιστα παντού μου δίναν συγχαρητήρια που η Ελλάδα είχε πάρει το Euro κάναν σα μωρά λές και το ειχαν πάρει αυτοί.
Αν και δουλεύανε απ΄τα χαράματα μέχρι τα μεσάνυχτα ήταν όλοι με το χαμόγελο.
Στο γυρισμό, κάποιες κυρίες φορτωμενες με δερμάτινα και χαλιά, τους λοιδωρούσαν που δουλεύουν σαν τα ζώα και περιμένουν τους Έλληνες να κονομήσουν.
Και πέρασαν τα χρόνια και γύρισε το ποτάμι.
Και τώρα περιμένουν οι Έλληνες τους Τούρκους επισκέπτες για να δουλέψουν.
Δεν ξέρω πως μας βλέπουν αυτοί τώρα απ΄την ανάποδη.
Εγώ πάντως όποτε πάω απέναντι παίρνω μαζί μου πεσκέσι για τον φίλο μου τον Αχμέτ ένα βαζάκι γλυκό φιστίκι χιώτικο που του αρέσει και πάντα το μάτι μου ψάχνει μέσα στο πλήθος των κουμανταδόρων να συναντήσει την μικροσκοπική φιγούρα του.

 

Σοφία Λαμπίκη