Έχοντας ήδη μπει στην λεγόμενη “εορταστική” περίοδο των χριστουγέννων, θαυμάζοντας τα φωτεινά λαμπιόνια στους δρόμους των πόλεων, σέρνοντας το βλέμμα μας από βιτρίνα σε βιτρίνα, αντιλαμβανόμαστε πως αυτά τα χριστούγεννα είναι…αλλιώτικα. Αυτά τα χριστούγεννα δεν έχουμε την αγοραστική δύναμη ώστε να “γιορτάσουμε”, να ικανοποιήσουμε την ψευδαίσθησή μας ότι ξεφεύγουμε από την καθημερινή μας ασχήμια. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να ικανοποιήσουμε την επιθυμία μας για πλαστικό, δεν έχουμε ούτε το διαθέσιμο χρόνο των πέντε ημερών ανά χρόνο να νοιαστούμε για τα ορφανά παιδιά, τους πρόσφυγες, τους άστεγους, διότι είμαστε μπροστά στο χείλος της προσφυγιάς, της φτώχειας, της εξαθλίωσης. Αυτή την πρωτοχρονιά θα ευχηθούμε “να φύγει η κρίση”, “να πάρουμε και την έβδομη δόση”, “να καταργηθεί το χαράτσι της ΔΕΗ”. Ευτυχώς, τα καταστήματα θα ξεκινήσουν τις εκπτώσεις μέσα στις γιορτές, προσπαθώντας να προσελκύσουν τους αγιοβασίληδες μπαμπάδες, τις εθισμένες στα ψώνια κοπελίτσες και άλλους εν ενεργεία καταναλωτές, εν δυνάμει πολίτες….
Περπατώντας στους διαδρόμους των νεόδμητων mall, των ωραιοποιημένων κι αποστειρωμένων μικρογραφιών του αστικού δημόσιου χώρου, θα μπορέσουμε να βιώσουμε τη νέα τέχνη του ζην, τη δυνατότητα να κάνουμε ευχάριστο shopping, στον ίδιο κλιματιζόμενο χώρο όπου μπορούμε ν’ απολαύσουμε τον καφέ μας, να παρακολουθήσουμε μια χολιγουντιανή υπερπαραγωγή ή ακόμη και να διαβάσουμε το τελευταίο best seller του Dan Brown. Θα μπορέσουμε, έτσι, ν’ απολαύσουμε την καθημερινή συναυλία της κατανάλωσης, της οποίας όλη η “τέχνη” συνίσταται στο να παίζει με την αμφισημαντότητα του σημείου μέσα στα αντικείμενα, απαλείφοντας κάθε διαφορά ανάμεσα σ’ ένα μπακάλικο και σε μια γκαλερί ζωγραφικής. Οι βιτρίνες, αυτός ο ειδικός χώρος που δεν είναι ούτε ιδιωτικός, ούτε δημόσιος, θα μας προκαλέσει και πάλι σ’ έναν χορό εξύμνησης των προϊόντων, πριν την ανταλλαγή. Τα αντικείμενα, σκηνοθετημένα ανάλογα με τις θέσεις της παναγίας και των μάγων στη φάτνη, θα λειτουργήσουν ως ερέθισμα για επικοινωνία, όχι ανάμεσα στον άνθρωπο και το αντικείμενο, αλλά σε μια γενικευμένη επικοινωνία όλων των ατόμων, που ατενίζοντας τα ίδια αντικείμενα, αναγνωρίζουν τον ίδιο ιεραρχικό κώδικα αξιών (1). Κάποιες κακοτεχνίες στο βάψιμο των τοίχων, ίσως, αφήσουν να φανούν ελάχιστα σημάδια απ’ το Δεκέμβρη του 08. Τότε που καμιά 100αριά άτομα εισέβαλαν στον προστατευμένο χώρο, έκαναν πορεία στα “δρομάκια” του, μοίρασαν προκηρύξεις, έγραψαν συνθήματα, κι έπαιξαν ποδόσφαιρο με τις αστραφτερές μπάλες του δέντρου. Τότε που κατέλαβαν το σύστημα μικροφωνικής κι εξέπεμψαν σ’ όλο το χώρο το χαρμόσυνο μήνυμα της εξέγερσης. “Τα χριστούγεννα αναβάλλονται”, έλεγαν, “έχουμε εξέγερση”.
Διαβάζουμε στο άρθρο “Το δέντρο που πληγώναμε”, που δημοσιεύτηκε στα “Νέα” στις 19 Δεκέμβρη του 2008, πως “αυτό το δέντρο που πληγώναμε, αυτό το δέντρο το Χριστουγεννιάτικο, στο κέντρο της Αθήνας, αυτό το δέντρο το «ασήμαντο» για τους πολλούς, το «προκλητικό» για τους εξεγερμένους, σε κάποιους προσφέρει χαρά. Περισσότερο απ’ όλους, στα παιδιά”, αναφερόμενη στο κάψιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Με λίγα λόγια, ας ανεχτούμε την πείνα, την εγκατάλειψη, την έλλειψη παιδείας, την καταπίεση των παιδιών, αλλά όχι και να χαλάσουμε τις μόνες μέρες στο χρόνο που προκαλούν μια ψευδεπίγραφη, θεαματιστική χαρά στα παιδιά…
Τα χριστουγεννιάτικο δέντρα, τα φωτάκια στους δρόμους, η αντίστροφη μέτρηση για το νέο χρόνο, τα πυροτεχνήματα, το “καθάρισμα” των δρόμων από άστεγους, ναρκομανείς και ζητιάνους, είναι όλα χαρακτηριστικά σύμβολα του νέου καπιταλιστικού θεάματος που προτάσσει το φαντασμαγορικό, σε συνδυασμό με το καθαρό και αποστειρωμένο. Την τάξη παράλληλα με την επιμελώς ατημέλητη αταξία των χρωμάτων. Αντιτιθέμενοι στην ετερονομία αυτής της κοινωνίας και σε όλες τις εκδηλώσεις που την διαιωνίζουν, η σιωπηρή αποχή από αυτές θα εξασφάλιζε απλώς την ομαλή διεξαγωγή τους. Επιλέγουμε την ενεργό παρέμβαση, όχι καταστρέφοντας, αλλά δημιουργώντας.
Αυτές τις μέρες, που οι θεσμοί μάς προσκαλούν στη δική τους γιορτή, ας τους γυρίσουμε την πλάτη. Δεν γιορτάζουμε τη γέννηση κανενός, αμφισβητούμε κάθε όπιο που προσπαθούν να μας ποτίσουν. Τα χωριουδιάκια με ζαχαρωτά, ας αντικατασταθούν από υπαίθριες κοινότητες έκφρασης ιδεών και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Τα πανηγυράκια των δήμων, ας γίνουν λαϊκές συνελεύσεις στις πλατείες όλης της χώρας. Οι βιτρίνες των άδειων καταστημάτων ας μετατραπούν σε κοινωνικές εικαστικές παρεμβάσεις. Οι δρόμοι της κατανάλωσης ας γίνουν χώροι ενημέρωσης, σοκάκια για καθημερινές πορείες ενάντια στην εμπορευματοποίηση των ζωών μας, του ίδιου μας του εαυτού. Με μαζικές συλλογικές κουζίνες, που ήδη λειτουργούν αλλά και νέες, με προσφορά στέγης από όσους έχουν τη δυνατότητα σε όσους έχουν την ανάγκη. Με συλλογικές εκδηλώσεις σε κάθε πολυκατοικία, ας χτίσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις αλληλεγγύης και οργάνωσης από την αρχή.Τώρα που οι δρόμοι της κατανάλωσης, γίνονται σοκάκια της φτώχειας, τώρα που ο Nεοφιλελευθερισμός φανερώνει το πραγματικό σκληρό του πρόσωπο, τώρα που η ετερονομία δεν είναι απρόσωπη αλλά αποκαλύπτει τις πηγές της, τώρα ας δημιουργήσουμε την ιστορία μας, άλλωστε εμείς είμαστε η ιστορία μας.
Σημειώσεις
(1) Μπωντριγιάρ Ζαν, Η καταναλωτική κοινωνία: οι μύθοι και οι δομές της, 2000
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου